Singersteinen vart avduka 24. juni, dagen etter vegopninga. Biletet er eit utsnitt av eit fotografi med kring 100 personar samla rundt steinen; ekteparet Singer (med hund) og eit hundretals oppkledde arbeidarar.
Datering
1936.
Fotograf
Ukjend.
Eigar
Thorsrud Lokalhistorisk Forlag

Singersteinen på Hildeneset i Innvik

Tysdag 23. juni 1936 var ein stor dag i indre Nordfjord med kongevitjing og opning av vegen Olden-Innvik. Vegen kunne opnast takka vere forskottering av den søkkrike amerikanaren William H. Singer. Dagen etter vart det avduka ein æresminnestein til ekteparet Singer frå vegarbeidarane.

Veghistorisk stein på Hildeneset

Singersteinen står på ei utkøyrsle ved RV 60 på Hildeneset, kring 2,5 km innom Innvik sentrum. Opphavleg stod han nokre hundre meter lenger ute, men vart flytta i samband med utvidingsarbeid midt på 1980-talet. På framsida er innhogge:
MINNE * Mr. OG Mrs. SINGER * ARBEIDARANE * OLDEN.INNVIK * 1924.1936.
På baksida er festa ei metallplate med følgjande innskrift: DENNE STEINEN ER REIST AV * ARBEIDARANE TIL MINNE OM * MR. OG MRS. SINGER * DEI FORSKOTTERTE MIDLAR TIL * FULLFØRING AV VEGANLEGGET

Minnesteinen på Hildeneset er fyrst og fremst ein minnestein over ekteparet Singer, men òg om veganlegget Olden - Innvik i åra 1924-1936 og om dei som bygde vegen, dei mange vegarbeidarane.

Image
Steinen står på ei utkøyrsle ved RV 60 på Hildeneset, kring 2,5 km innom Innvik sentrum. Han stod opphavleg nokre hundre meter lenger ute, men vart flytta i samband med utvidingsarbeid i 1980-åra.
Datering
2000.
Fotograf
Hermund Kleppa.
Eigar
Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane.

Fjordingen 1986

I 1986 var det 50-årsmakering for hendingane i juni 1936. Redaktør Martin Lilleheim skreiv på leiarplass i "Fjordingen":
"Mr. Singer sine dollar gjorde at vegen kunne fullførast. Vi fekk ikkje berre veg, men viktig var det òg at mange kunne haldast i arbeid. Ei takk til denne smilande og smålåtne amerikanaren kan difor vere på sin plass, også frå denne generasjonen.
Men i dag er det andre heidersmenn vi skal takke like mykje. Nemleg alle dei som jobba på anlegget. Arbeidsdagen var lang og løna var lite å skryte av. Fagleg var dei på topp, og noko anna og like viktig er verd å understreke: Dei sette alltid si ære i å gjera førsteklasses arbeid."

Image
I 1986, 50 år etter at vegen var ferdig, samlast 33 av dei som var med og bygde vegen til minnemarkering. Her er to, Andreas O. Sunde og Trygve Drageseth.
Datering
1986.
Fotograf
Fjordingen.
Eigar
I Jul i Nordfjord.

Synte takksemd med minnestein

I "dei harde tretti-åra" var arbeid på anlegget Olden-Innvik kjærkome for mange. Og takksemda til Singer synte vegarbeidarane ved å reisa ein minnestein til vegopningsdagen. Dei fann steinen i fjæra ein stad og fekk ordna med ei vakker utført innskrift. Utgiftene med å reisa minnesmerket vart fordelte med fem kroner på kvar mann, ein sum som tilsvarar ei dagløn på den tida.

Vegopninga

Måndag 22. juni kom kongen, Haakon VII, landevegen over Strynefjellet til Nordfjord for å opna vegen Olden-Innvik. Kongefølgjet tok inn på Yris Hotell i Olden. Kl. 14.30 dagen etter køyrde kongsbilen i teten av ein kortesje på nærare 100 bilar den vel 2 mil lange vegstrekninga til Innvik der den høgdtilege opninga vart halden. Ved endepunktet var reist ein æresport dekorert med arbeidsreiskap, - hakker, spader, meislar og minebor. Kortesjen vart motteken med musikk og salutt frå Hildeåsen. To småjenter gav kongen blomar, og fylkesmann Seip ønskte velkommen. Etter kongesangen gav ordføraren i Innvik, Hallvard Sindre, eit kort resyme av veganlegget si soge. Kongen føretok så opninga og uttalte ønskje om at alle forventningane til denne denne vegen måtte verta oppfylte og erklærte vegen opna for allmenn ferdsle. Oppsynsmann Kobberstad fjerna silkesnora og ein ny salutt dundra frå Hildeåsen.

Image
Haakon VII og Mr. Singer i samtale etter vegopninga i Innvik.
Datering
1936.
Fotograf
Ukjend.
Eigar
Thorsrud Lokalhisorisk Forlag

Fest i Olden

Om kvelden var det stor vegfest på Yris Hotell med omfattande program. Til festmiddagen hadde salmediktaren M. B. Landstad skrive bordsong. Fyrste verset lyder slik:

Vi hilser dig konge i Oldens favn
Med festglans og sommerlys dagning
Vi bygget en vei til det felles gavn,
Du selv gav den vigsel og fagning.
Det bruser frem fra vestlandsbondens sjel:
Gud signe Håkon konge, -- heil og sæl!

Eit høgdepunkt var då kongen overrekte St. Olavs kommandørkross til Mr. Singer og musikken spela den amerikanske nasjonalsangen.
Fylkesmann Seip heldt tale for dei som bygde vegen, og overingeniør Knudsen og Jens Hilde (representant for vegarbeidarane) sa etter dette: - Når vegen nå er opna tykkjer også me, vegarbeidarane, at me har vore med og lagt ein provins til landet.

Image
Æresporten som var laga i høve dagen.
Datering
1936.
Fotograf
Ukjend.
Eigar
Staens Vegvesen.

Ekteparet Singer

Ekteparet William H. Singer (1868-1943) og kona Anna Spencer Brugh (1878-1962) frå USA oppheldt seg i Norge kvar sommar og fleire vintrar frå 1903. Dei arva fleire hundre millionar dollar som dei mellom anna brukte til å byggja "Singerheimen" på Dalheim i Olden. Dessutan tok dei mesteparten av kostnaden med sjukehuset på Eid, og dei forskotterte over halvparten av, kring 450 000 kroner, av kostnaden på veganlegget Olden-Innvik.


Fjordenes Tidende. 25.06. og 07.07.1936.
Møller, Arvid: Anna og William Singer. Herskap og tjenere i Tydal og Olden. Lillehammer 1999.