Gilsbjørka sett frå aust. Bjørka er 18 m høg og har ei mektig krune. Ein høg steingard til høgre i biletet dannar skiljet mellom gammal innmark og utmark.
Gilsbjørka sett frå aust. Bjørka er 18 m høg og har ei mektig krune. Ein høg steingard til høgre i biletet dannar skiljet mellom gammal innmark og utmark.
Datering
1996.
Fotograf
Atle Ness.
Eigar
Avisa Firda.
Av Per Bygnes
Publisert 07.07.1999
Plante / Plant

Kjempebjørka på Indre Gil

På garden Indre Gil, 1 km vestafor Sørbøvåg og 50 m frå fylkesvegen, veks ei uvanleg stor bjørk. Truleg har kjempebjørka vore eit tidlegare tuntre.

Eit prakteksemplar av ei bjørk

Kjempebjørka er 18 m høg og har ei "livvidde" på 3,4 m 1 m over bakken. Ingen veit kor gammal denne bjørka er. Sjølv dei eldste i bygda hugsar henne som eit stort tre. Det er rimeleg å tru at ho er langt over 100 år.
Og bjørka ber alderen godt. Ho har tett med kraftige greiner og eit friskt lauvverk. Til dessar har ingen sett teikn til rote. Men så har då bjørka ein ideell voksestad. Det er lunt oppi lia, oppunder steinura og bergskråninga bakanfor, og med godt vassig der treet står.

Gilsbjørka har ei "livvidde" på 3,4 m 1 m over bakken. Det er litt av ei "beingrind" dette treet har utvikla gjennom meir enn 100 år.
Gilsbjørka har ei "livvidde" på 3,4 m 1 m over bakken. Det er litt av ei "beingrind" dette treet har utvikla gjennom meir enn 100 år.
Datering
Hausten 1999.
Fotograf
Per Bygnes.
Eigar
Hyllestad kommune.

Truleg eit tidlegare tuntre

Kjempebjørka på Indre Gil var truleg tuntre då gardstunet låg lenger oppe i lia i høve til nåverande tun. Mellom bjørka og lia bakanfor går det ein høg, mosegrodd steingard i skiljet mellom innmark og utmark.

Kraftlaget viste omsyn

I 1995 var det fåre for at bjørka hadde vorte kappa ned i samband med fornying av kraftleidningane. Men grunneigar gjorde "anskrik". Meldinga kom fram i god tid, kraftlaget viste omsyn, og leidningstraseen vart flytta litt. Framleis kan Gilsbjørka glede oss med si kjempekrune.

Når frukthagane blømer i Ullensvang om våren, er det naturen som takkar for framifrå vekseforhold. Sørfjorden er Ullensvangs varmemagasin. Fjorden stabiliserer temperaturane og vernar mot kulde. Fjellveggene gjev frå seg opplagra solvarme – og dei høge fjella skaper livd for vinden. Les meir her.

Fossane har ført Odda inn i moderne tid. Dei var ein attraksjon for turistane i gullalderen på slutten av 1800-talet og i byrjinga av 1900-talet. Dei siste hundre åra har fossekrafta gjeve grunnlaget for dei store industriverksemdene i kommunen. Les meir her.

Under istidene var breane brutale med Jondal, men resultatet vart bra. Med god hjelp av Folgefonna, dei skogkledde dalsidene og eit levande kulturlandskap, har istidsbreane forma ei av dei vakraste bygdene i Hardanger. Les meir her.


Avisa Firda. Førde, 08.05.1996.