Kongsgard og prestegard
Om garden Bø i tidlegare tider har vore sete for ei mektig ætt, kan vi berre gjette. Truleg er det i alle fall at kongen på eitt eller anna tidspunkt åtte garden, for det var på denne eigedommen Olav Kyrre la bispesetet i 1068. Seinare, då soknekyrkja vart bygd, vart garden bustad for soknepresten heilt fram reformasjonen i 1536 då han vart flytt inn på fastlandet. I den katolske tida skulle ikkje prestane gifte seg, og ein kan vel tenkje seg at det var heller einsamt for presten å bu åleine på Bø. I 1322 flytta sokneprest Berg Kolbeinsson inn til fastlandet. I eit brev til sokneprest Gudleik i Eid dagsett 9. mai 1322, bed biskop Audun eidapresten om å varsle Berg Kolbeinsson om at han ville verte avsett om han ikkje innan fem dagar flytta ut att til Bø.
Kyrkja og kyrkjetuftene på Bø
The Bø church site shows that the nave itself was 12.5 metres long, and the chancel measured six by five metres. The steeple was at the west end. The churchyard wall is also visible, in spite of the fact that the place has not been properly looked after and maintained for centuries.
Truleg har det lege kyrkje på Bø alt frå 1100-talet, då landet vart delt inn i sokn. Det er funne spor som tyder på at den første kyrkja var ei stavkyrkje, men av ein rekneskap for Bø-kyrkja frå 1631, går det fram at det då sto ei lafta kyrkje der. Både kyrkjetufta og kyrkjegardsmurane er synlege enno, men området har aldri vore grundig granska.
Kyrkjeklokka på Bø hadde ei støypt innskrift: "Jon Biarnarson let giera mik. Jac. Jacobs me fecit (Jon Bjarnarson tinga meg. Jakob Jakobson gjorde meg).
Klokka følgde kyrkja inn til fastlandet og seinare til Leikanger på Stad då den gamle kyrkja vart flytta dit i 1866. Ho skal ha hatt ein uvanleg sterk klang. Men i 1844 vart det for mykje for henne; ho sprakk då det vart ringt for kong Karl Johan si likbåre. Etter det vart ho støypt om, men fekk aldri att den gamle klangen.
Kyrkja vart ståande på Bø i meir enn hundre år etter at presten hadde flytta inn til fastlandet.
Kyrkja vart flytta
The road went down from the church to the sea and the landing site which is still there with the old stone pole at its end.
Segna seier at bygdefolket fekk kyrkja flytta inn til fastlandet etter at det ein preikesundag kom bort ein femkeiping full av kyrkjefolk på veg til Bø. Det var Jacob Rasmussen Stub som på den tida var sokneprest i Selje. Han var gift med Maren Søffrensdotter Friis, den same Maren som var gift med fire seljeprestar etter tur. Herr Jacob var den andre. Då kyrkja var riven, vart tømmeret fløyta over sundet og fortøydd i nærleiken av prestegarden, der presten ville ha ho sett opp. Men prestekona ville helst ikkje ha attergangarane så nær husa. Om natta bad ho ein av drengene i prestegarden om å liste seg ut og kutte banda til tømmerfloten. Tømmeret rak over vika til neset der Selje kyrkje står i dag. Då presten vakna om morgonen og såg kva som hadde hendt, tok han det som eit teikn frå Vårherre om at Han ville ha kyrkja der, og slik vart det.