Høybøen er ein øydegard som har vore i bruk fram til 1349-50. Det er nokså sikre haldepunkt for ein bruksperiode mellom 1100-talet og midten av 1300-talet, då garden var liggjande øyde etter svartedauden. Truleg kan Høybøen ha vore i bruk i fleire periodar.
Dette gardsanlegget har hatt to parallelle hus i tunet, med ein hellegang mellom, orientert aust-vest. Det lengste huset ser ut til å ha hatt to rom kring ein midtgang. Arkeologane tolkar det eine rommet som innhus, kan henda eldhus eller stove med hjørnestilt eldstad, og det andre rommet som flor (fjøs). Lengst mot vest har det kanskje lege ei bu og/eller ein verkstad. Det minste huset har hatt to rom og ein skut mot aust; kanhenda ei bu og ei stove med eldstad. Det ser ut til at husa har hatt trevegger innanfor yttermurar i stein. Det eine huset kan ha hatt helletak.
Det stig såleis fram for augo våre hus med fleire rom som ligg på rekkje, med skut, skot og svaler kring hovudromma, slik vi kjenner prinsippet i fleirromshus av den typen som i dag framleis står på Boga på Radøy. Om ein kallar desse husa, med mange funksjonar under same tak, for fleirromshus eller langhus, kan vera eit definisjonsspørsmål. Det er samanbindinga av primærfunksjonane som er interessant: stove, eldhus, skykkja og bu med loft. I mellomalderen er det tydeleg at både langhus og mindre hus har funnest side om side, avhengig av terrengsituasjon og plassering i tunet.
